Cuộc thanh lý FTX gây tranh cãi, quyền lợi của các chủ nợ bị nghi ngờ

Gần đây, đại diện các chủ nợ của FTX đã công bố một bức ảnh chụp tài liệu thanh lý phá sản trên mạng xã hội, gây ra sự chú ý rộng rãi. Tài liệu cho thấy, nếu người dùng thuộc khu vực tài phán nước ngoài bị hạn chế, FTX có thể tịch thu tiền bồi thường của họ. Đáng chú ý, trong số tiền bồi thường từ "các quốc gia bị hạn chế", 82% đến từ người dùng Trung Quốc.

Do việc Trung Quốc thực hiện quản lý nghiêm ngặt đối với giao dịch tiền điện tử, những người dùng này có thể bị coi là "bất hợp pháp", từ đó mất quyền yêu cầu bồi thường. Quyết định này có nghĩa là những người dùng này không chỉ không thể thu hồi thiệt hại mà tài sản của họ còn có thể bị "tịch thu hợp pháp".

Thông điệp này đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn trong cộng đồng, nhiều người đặt câu hỏi về tính hợp lý và cơ sở pháp lý của hành động của đội ngũ thanh lý. Có người đã gọi quyết định của FTX là "cướp bóc kiểu Mỹ", thể hiện sự thất vọng và bất lực sâu sắc. Mặc dù Trung Quốc có những hạn chế nghiêm ngặt đối với giao dịch tiền điện tử, nhưng việc trực tiếp tịch thu vốn của người dùng vẫn gây ra tranh cãi.

Đội ngũ tái cấu trúc từ Phố Wall đã tiếp quản FTX, do chuyên gia tái cấu trúc John J. Ray III làm Giám đốc điều hành, và được dẫn dắt bởi công ty luật nổi tiếng Sullivan & Cromwell (S&C). John J. Ray đã tham gia xử lý vụ phá sản của Enron, mang lại gần 700 triệu đô la doanh thu cho S&C.

Tuy nhiên, chi phí cao của nhóm thanh lý này đã gây ra sự không hài lòng của các chủ nợ. Mức phí giờ của các đối tác S&C lên tới 2000 USD, và John Ray tính phí 1300 USD mỗi giờ. Theo báo cáo, tính đến đầu năm 2025, tổng chi phí dịch vụ pháp lý mà S&C đã khai báo trong quy trình phá sản của FTX đã đạt 249 triệu USD.

Cách xử lý danh mục đầu tư lịch sử của FTX cũng đã gây ra tranh cãi. Nhiều dự án được chú ý như Cursor, Mysten Labs và Anthropic đã được bán với giá thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường. Những hành động này được coi là gây tổn hại đến lợi ích của các chủ nợ, dẫn đến sự hoài nghi về động cơ của đội ngũ thanh lý.

Có phân tích cho rằng, đội ngũ thanh lý đã bán tài sản chất lượng cao với giá thấp cho các tổ chức quen thuộc trong thời gian rất ngắn, đồng thời thu phí luật sư cao, cuối cùng kiếm được một khoản lợi nhuận lớn. Tài sản vốn thuộc về các chủ nợ, trong khuôn khổ "hợp lý và tuân thủ", đã được chuyển nhượng cho những người gần gũi hơn với trung tâm quyền lực.

Hiện tại, tài sản phá sản của FTX dự kiến sẽ được phân phối toàn cầu với tổng giá trị từ 14,5 tỷ đến 16,3 tỷ đô la. Tuy nhiên, nếu người dùng ở các khu vực như Trung Quốc không thể hoàn tất khiếu nại một cách suôn sẻ, điều này sẽ có nghĩa là một bi kịch mới: một số nhà đầu tư có thể bị loại hoàn toàn ra khỏi hệ thống pháp luật, trong khi số tiền vốn thuộc về họ có thể bị nuốt chửng bởi các quy trình pháp lý phức tạp và các hoạt động mờ ám của luật sư phá sản.

Kế hoạch mới mà đội ngũ FTX đã nộp lên tòa án phá sản còn bao gồm các điều khoản ẩn miễn trách nhiệm cho các cố vấn, điều này khiến cho các chủ nợ gần như mất khả năng kiện tụng hoặc khiếu nại. Đối với hàng chục nghìn nhà đầu tư bình thường, đặc biệt là các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở Trung Quốc, đây không chỉ là mất mát về tài chính, mà còn là sự kết thúc của hy vọng.

Cuộc tranh cãi do quá trình thanh lý này gây ra không chỉ liên quan đến số phận của một công ty FTX, mà còn liên quan đến vấn đề pháp lý và bảo vệ nhà đầu tư trong ngành công nghiệp tiền điện tử toàn cầu. Nó làm nổi bật sự phức tạp trong việc cân bằng các yêu cầu pháp lý của các khu vực tài phán khác nhau và cách bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư trong các giao dịch tài chính xuyên biên giới.